එල්.ටී.පී.මංජු ශ්‍රී (1902 - 1982)
පසුගිය සියවස්
දෙක තුළ දිවයින පුරා ඉදි කර තිබූ විහාරාරාම අලංකාර කළ බිතු සිතුවම් ආරක්ෂා කර
ගැනීම සඳහා ඒවා අධ්‍යනය කරමින් පිටපත් කිරීමේ සුවිසල් මෙහෙවරක යෙදුණු ශිල්පීන් අතර
ලොකු කංකානමගේ තෝමස් පීරිස් මංජු ශ්‍රී හෙවත් එල්.ටී.පී.මංජු ශ්‍රී සිත්තරා ප්‍රධානත්වයක්
හිමිකර ගනී.පැරණි ලෙන් විහාරවල මුල් සිතුවම් විනාශ වන අයුරු දැක එහි සැබෑ ස්වරූපය
ආරක්ෂා කර දීමට වසර ගණන් මුළුල්ලේ අට්ටාල මත හිඳ ගෙන අනේක විධ දුක් කම්කටොලු මැද ඒ
සඳහා තම මුළු දිවියම කැප කරමින් අනගි මෙහෙවරක යෙදුණු ඔහු සැබෑම දේශප්‍රේමියෙකි.
1902 ඔක්තෝම්බර් 28 වනදා උපත ලද මොහු වයස අවුරුදු 13දී පිඩු සිඟා වැඩි හිමිනමකගේ දර්ශනයෙන්
පැහැදී බේරුවල මංගල පිරිවෙණෙහි තෙල්වත්තේ ආරියවංශ, තෙල්වත්තේ අමරවංශ යන හිමිවරුන්ගේ ශිෂ්‍යයෙකු ලෙසින්
පැවිදි බිමට ඇතුළත් වීය. බේරුවල මංගල පිරිවෙනෙන් සිංහල හා පාලි මෙන්ම සංස්කෘතද
මැනවින් හදාළ මෙතුමා ශාස්ත්‍රීය ලිපි බොහෝ ගණනක් ලියා ඇත.
මංජුශ්‍රී
හිමි සිත්තම් කලාව කෙරෙහි ඇල්මක් දැක්වූ අයෙකි.
බො‍රැල්ලේ ගෝතමී විහාරයේ බිතු
සිතුවම් ඇඳීමේ නියැළී සිටි ප්‍රවීණ චිත්‍ර ශිල්පී ජෝර්ජ් කීට් මහතා හමුවීම ඔහුගේ
දිවියේ සුවිශේෂි සිදුවීමකි.චිත්‍ර කලාව පිළිබඳ ව ඔහු තුළ උනන්දුව හා ආශාව ඇතිවී
තිබෙන්නේ ද ජොර්ජ් කීට් ගේ ඇසුර නිසාය.
මහා කවි
තාගෝර් විසින් අරඹන ලද ශාන්ති නිකේතනයට 1932දී ඇතුළු වූ මොහු "නන්දලාල් බෝස්" ඇතුළු ප්‍රවීණ
චිත්‍ර ශිල්පාචාරීන් යටතේ ශිල්ප හදාරා 1934දී සිය රටට පෙරළා පැමිණියේය.ඒ තමාට ආවේණික චිත්‍ර
ශෛලියක්ද උරුම කර ගනිමිනි.1936දී යළිත්
ශාන්ති නිකේතනයට යන ගමනේ දී රැගෙන ගිය ඔහුගේ කලාකෘති තාගෝර් තුමාගේ පැසසුමට ලක්වී
ඇත. එමෙන්ම ටිබෙටය,නේපාලය,ආදී රටවලට ගොස් චිත්‍ර කලාවත් මහායාන දහමත්
හදාරා 1938 දී නැවත මවු රටට පැමිණියේය.
එසේ පැමිණි
මෙතුමා පැරණි විහාර බිතු සිතුවම් පිටපත් කිරීමේ භාරදූර ජාතික වගකීම් ඉ‍ටු කිරීමට
පටන් ගත්තේය. එය වඩාත් වැදගත් වන්නේ ඒ පිළිබඳ කිසිදු සැළකිල්ලක් නොදැක්වුණු
අධිරාජ්‍යවාදී යටත් විජිත යුගයේ මේ කාර්යයට අවතීර්ණ වීමයි.එමෙන්ම එක් අතකින් පහනක්
අල්ලාගෙන අනෙක් අතින් සිතුවම් පිටපත් කළේ ඒ සඳහා අවම පහසුකම්වත් නොමැතිව වීම ඊට
දක්වන ලද කැපවීම විදහා දක්වන්නකි.මේ මාහැඟි සංස්කෘතික ව්‍යාපාරය තම ජීවිතයේ අවසාන
භාගයේ රෝගී අවස්ථාව දක්වාම කරගෙන ගියේය.
බිතු සිතුවමක්
සමාජ පරිසරයක නිපදවීමක් බව පවසන ඒ මහතා එමගින් සමාජයේ ආර්ථික, දේශපාලන හා සාමාජික තත්වයන්ද නිරූපණය කරන බව
පවසයි. සිත්තරා කථා වස්තුවක සාරය චිත්‍රගත කිරීමට යම් තරමක හෝ සාමාර්ථ්‍යයක්
දැක්වූයේ නම් එය බලා රස විඳ ගැනීමට එකල සිටි මිනිසාත් එතරම්ම සාමාර්ථ්‍යකින්
යුක්තව සිටි බව ඔහුගේ අදහසයි. කවර යුගයක කවර පරිසරයකට අයිති වූවත් සිත්තරාගේ අදහස
පහසුවෙන් ප්‍රකාශවන සිතුවම උසස් සෞන්දර්යාත්මක අගයකින් යුක්තයැයි පවසන ඔහු කොස්ගොඩ
ගනේගොඩැල්ලේ දහම්සොඬ රජු ඇමැත්තන් සමු ගන්නා තැනත්, අම්බලංගොඩ සුනන්දාරාමයේ මහමන්ධාතුවේ නැවුම් පාටියත්,
මුල්කිරිගල තේලපත්තයේ නැ‍ටුම් පාටියත්,
දොඩන්දූව ශෛල බිම්බාරාමයේ මහින්දාගමනයේ දෙවන
පෑතිස් රජු මිහිඳු හිමියන් හමු වන තැනත් අමතක කළ නොහැකි චමත්කාරජනක රස වැහෙන
සිතුවම් වශයෙන් හඳුන්වා දී තිබේ.
1950 දී පැවිදි
දිවියෙන් සමුගත් මංජු ශ්‍රී එතැන් පටන් එල් ටී පී මංජු ශ්‍රී යනුවෙන් ප්‍රසිද්ධියට
පත්විය.තවදුරටත් දේශීය බිතුසිතුවම් පිටපත් කිරීම ඉදිරියට ගෙනගිය මොහු, එවායේ අගය විටින් විට පාඨකයන්ට ඉදිරිපත්කළේය. 1951, 1952, 1953 වසරවල
ටයිම්ස් ආයතනයේ ලංකාදීප පුවත්පතේ ලිපි මාලාවක්ම පලවිය.
මුල්කිරිගල
රජමහා විහාරය, දෙගල්දොරුව,
අම්බලන්ගොඩ සුනන්දාරාමය වැනි සිද්ධස්ථාන
බොහොමයකට අයත් බුදු මැදුරුවල බිතු සිතුවම් පිළිබඳ කරන ලද විස්තර හා ඇගයීම ඉතා
අගනේය. පිටපත් කළ සිතුවම් වලින්ම එම ලිපි අන්තර්ගත විය. 1958 සිට හෙළ කලා ඉතිහාසය යන මැයෙන් සිංහල
සිළුමිණ පුවත්පතේ මෙතුමා පළ කළ ලිපි මාලාව ඉතා හරවත් විය.
1956 දී වොෂිංටන්
නුවර ජාතික කලා භවනේ දී පවත්වන ලද "පළිඟු භාජන" 36ක් එම කලා දැක්මට ඇතුළත් විය. ලාංකික
ශිල්පීන් 6දෙනෙකු මේ සඳහා
ඉදිරිපත් වුවද තෝරා ගනු ලැබුවේ දෙදෙනෙකුගේ කෘති පමණි. ඉන් එකක් ජොර්ජ් කීට්
මහතාගේ "වෙසතුරු රජ දේවිය දන් දීම " නම් චිත්‍රයයි. අනෙක මංජු ශ්‍රී ගේ
"තාරා දෙවඟන නම් චිත්‍රයයි.
එමෙන්ම ශ්‍රී
ජයවර්ධනපුර නව පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ලේ සිතුවම් අඳින ලද්දේ ද මොහු විසිනි. මංජු
ශ්‍රී විසින් චිත්‍ර කලාවටත් සාහිත්‍ය නිර්මාණ වලටත් ඉ‍ටුකළ සේවය වෙනුවෙන් උපහාර
වශයෙන් 1979 දී ආසියාවේ
නොබෙල් ත්‍යාගය වශයෙන් හඳුන්වන "රැමෝන්
මැග්සේසේ" අන්තර්ජාතික සම්මානයෙන් පිලිපීන රජය විසින් පුදනු ලැබීය. එමෙන්ම
මොහුගේ "ලංකා බිතුසිතුවම්" නම් ග්‍රන්ථය රාජ්‍ය සම්මානවලට ද පාත්‍ර විය.1982දී පේරාදෙණිය ශ්‍රී ලංකා විශ්ව විද්‍යාලය
සාහිත්‍ය සම්මානයෙන්ද පුදනු ලැබීය.
මෙසේ විශ්ව කීර්තියට පත් මංජු ශ්‍රී සිත්තරාණන් 1982
ජූනි මස 16 වන
දින මෙලොවින් සමු ගත්තේය.
No comments:
Post a Comment